Natuurlijk besteedt u veel zorg aan de opfok van uw kalveren. Zij vormen (zeker nu het quotum er per vandaag af is) de meest waardevolle investering in een gezonde toekomst van het bedrijf. Soms wil een jong kalf echter niet zo goed starten. Dan direct sonderen, of toch nog maar even afwachten? Over de do's en don'ts van het sonderen wordt hieronder uitgebreid ingegeaan. Ook hebben we nog wat nieuwe producten die behulpzaam kunnen zijn bij een goede start van het jonge kalf.
Sonderen van kalveren
Het sonderen van kalveren kan erg nuttig zijn, om een kalf vocht in te geven als deze niet wil drinken. Er zijn echter ook grote risico’s aan verbonden, die in het ergste geval voor meer problemen kunnen zorgen dan dat het oplevert.
Waarom sonderen?
Als kalfjes niet willen drinken, kan dwangvoederen door middel van sonderen helpen om biest of vocht toe te dienen.
Wat gebeurt er in het kalfje met sonderen?
Als het kalfje geboren wordt is het maag-darmstelsel van het kalfje nog steriel, dat wil zeggen dat er nog geen bacteriën of gisten aanwezig zijn. Als een kalfje zelf uit een speen drinkt, met een gestrekte nek en met melk op 38ºC passeert de melk de pens door de slokdarmsleufreflex en komt de melk direct in de lebmaag, waar de melk goed gestremd kan worden voor de verdere vertering.
Met sonderen treedt de slokdarmsleufreflex niet in werking en komt de melk direct in de pens terecht. De eerste keer dat een kalfje melk in de pens krijgt is dit nog geen probleem. De pens in nog steriel en de melk zal in de tijd doorstromen naar de lebmaag.
Ná de eerste biestgift komen ook de eerste pens- en darmbacteriën en gisten in het lichaam, die zich daar gaan vermenigvuldigen. Als het kalfje vervolgens (biest)melk via de sonde toegediend krijgt, komt de melk wèèr in de pens terecht, waar de nu aanwezige bacteriën en gisten de melk laten rotten en het kalfje ziek laten worden. De zogenaamde kleischijters.
Advies:
Wij adviseren daarom om een kalf alleen te sonderen:
- Direct na de geboorte met biest (binnen de 3 uur)
- Minimaal 3 liter, maximaal 4 liter (de eerste keer moét de pens juist overlopen in de lebmaag)
- Met een zeer schone sonde (veel bacteriën in de sonde geven ook diarree)
- Als het kalf rechtop staat of met de kop rechtop in borstbuikligging ligt (zie afbeelding).
Als een kalf al biest heeft gehad of al meerdere dagen melk krijgt, mag het kalf GEEN (biest)melk meer via de sonde krijgen.
Het sonderen van oudere kalveren mag enkel met water in combinatie met elektrolyten. Alle (biest)melk zal het kalf vervolgens zelf via een speen moeten drinken.
In de slokdarm of in de luchtpijp?
Het is altijd goed om te controleren of de sonde in de slokdarm zit of in de luchtpijp. Dit kan gevoeld worden door de sonde rustig in te brengen en het kalf goed te laten slikken. Als de sonde in de slokdarm zit, kunt u naast de stugge luchtpijp (de luchtpijp kunt u herkennen aan de ribbels) ook de sonde voelen die in een soepele “gladde sok” structuur daarachter ligt.
Wanneer opnieuw de sonde inbrengen?
- Als het kalf bij het inbrengen erg aan het hoesten is
- U geen sondeerslang achter de luchtpijp voelt
- U de sondeerslang in de luchtpijp voelt ‘tikken’
Dan de sonde terugtrekken en opnieuw proberen! U kunt het kalf helpen met slikken door het kalf rechtop te houden en licht in het strottenhoofd te knijpen bij het inbrengen van de sonde achter in de keel.
Als u per ongeluk (biest)melk in de longen giet, kan het kalf sterven aan verdrinking of longontsteking. Raadpleeg ons bij twijfel!!!
Nieuwe kalverproducten
Wij hebben 2 nieuwe producten in onze apotheek voor het opstarten en ondersteunen van zwakke kalveren.
Cevital Energie:
Ondersteuning zwak kalf:
Pasta in een injector voor extra energie bij zwakte of verlies van eetlust tijdens de eerste weken na de geboorte. Kalf krijgt hiermee een energie-boost voor 24 uur. Injector van 15 ml per kalf ingeven oraal, eventueel herhalen na 24 uur. Bevat o.a. snel opneembare energie, kola (stimuleert hersenactiviteit), spoorelementen (jodium, koper en selenium), vitaminen (B, C en E), aminozuren en probiotica.
Colostrum Plus:
Betere opstart net geboren kalf, bijvoorbeeld na een zware verlossing of wanneer biest niet goed kan worden opgenomen of niet optimaal beschikbaar is.
Pasta in een injector voor extra energie en weerstand na de geboorte, stimuleert de eetlust en ondersteunt de opstart. Injector van 60 ml per kalf ingeven oraal, eventueel herhalen na 6 uur. Bevat o.a. IgG (geproduceerd uit IBR/BVD/para-negatief gevriesdroogde runderbiest, spoorelementen (jodium, kalium, koper, mangaan, zink, selenium), vitaminen (A, C, D en E), macro-elementen en lactoferrine.
